Międzynarodowy Standard Rachunkowości 41 Rolnictwo został zatwierdzony przez Zarząd IASC w grudniu 2000 r. i stosuje się przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za okresy rozpoczynające się 1 stycznia 2003 r. i później.
MSR 41 określa sposób księgowania, prezentację w sprawozdaniu finansowym oraz ujawnianie informacji na temat działalności rolniczej. Jest to zakres tematyczny nie ujęty dotąd w żadnym innym Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości. Działalność rolnicza polega na zarządzaniu przez jednostkę gospodarczą biologiczną przemianą przeznaczonych na sprzedaż zwierząt hodowlanych bądź roślin uprawnych – określanych jako aktywa biologiczne – w produkty rolnicze lub w inne aktywa biologiczne.
2. MSR 41 określa między innymi sposób księgowania aktywów biologicznych w okresie wzrostu, umniejszenia (degeneracji), produkcji i prokreacji oraz początkową wycenę produktów rolniczych dokonywaną w momencie zbiorów/pozyskania. Standard nakłada wymóg wyceniania aktywów biologicznych w wartości godziwej – pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą – od momentu początkowego ujęcia aż do momentu zbiorów/pozyskania, chyba że wartości godziwej nie można ustalić w wiarygodny sposób. MSR 41 nie zajmuje się jednak przetwarzaniem produktów rolniczych po zbiorach/pozyskaniu, czyli na przykład przetwarzaniem winogron w wino oraz wełny w przędzę.
3. Przyjmuje się założenie, że wiarygodne ustalenie wartości godziwej aktywów biologicznych jest możliwe. Założenie to może być jednak podważone tylko w momencie początkowego ujęcia aktywów biologicznych, dla których nie istnieją zaczerpnięte z rynku ceny lub wartości, zaś alternatywne szacunki wartości godziwej uznaje się za wysoce niewiarygodne. W takiej sytuacji MSR 41 wymaga, aby jednostka gospodarcza wyceniła składnik aktywów biologicznych w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Gdy wiarygodna wycena wartości składnika aktywów biologicznych stanie się możliwa, jednostka powinna dokonać wyceny tego składnika w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą. W każdym przypadku jednostka gospodarcza powinna wyceniać produkty rolnicze na moment ich zbioru w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą.
4. MSR 41 wymaga, aby zmiana wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą wpływała na zysk lub stratę netto okresu, w którym zmiana miała miejsce. W przypadku działalności rolniczej zmiana fizycznych cech zwierząt hodowlanych lub roślin uprawnych bezpośrednio zwiększa lub zmniejsza korzyści ekonomiczne jakie może uzyskać jednostka. Zgodnie z modelem rachunkowości odwołującym się do pojęcia transakcji i kosztu historycznego, jednostka posiadająca szkółkę leśną mogła nie wykazywać przychodu do momentu pierwszego wyrębu i sprzedaży, co nastąpi prawdopodobnie po 30 latach od momentu zasadzenia drzew. Natomiast zgodnie z modelem rachunkowości, który zakłada ujęcie i wycenę biologicznego wzrostu za pomocą wartości godziwej, zmiany wartości godziwej są wykazywane przez cały okres, od czasu zasadzenia drzew do ich wyrębu.
5. MSR 41 nie wprowadza żadnych nowych zasad dotyczących gruntów związanych z działalnością rolniczą. Odwołuje się natomiast do MSR 16 "Rzeczowe aktywa trwałe" oraz MSR 40 "Nieruchomości inwestycyjne", w zależności od tego, który standard ma zastosowanie w danych okolicznościach. MSR 16 nakłada wymóg wyceny gruntów w cenie nabycia pomniejszonej o zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości lub w wartości przeszacowanej. MSR 40 wymaga, aby grunty będące nieruchomościami inwestycyjnymi wyceniać w wartości godziwej lub w cenie nabycia pomniejszonej o zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Aktywa biologiczne, które są fizycznie połączone z gruntem (na przykład drzewa w sadzie owocowym), wycenia się oddzielnie od gruntu w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą.
6. MSR 41 wymaga, aby bezwarunkowa dotacja rządowa do aktywów biologicznych wycenianych w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą była ujęta jako przychód dopiero wówczas, gdy stanie się należna. Jeżeli dotacja rządowa ma charakter warunkowy – także w sytuacji, gdy udzielenie dotacji jest uwarunkowane niepodejmowaniem przez jednostkę określonego rodzaju działalności rolniczej – jednostka powinna zaliczyć ją do przychodów dopiero w momencie spełnienia warunków, od których uzależnia się przyznanie dotacji. Jeżeli dotacja rządowa dotyczy składnika aktywów biologicznych wycenionego w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości, należy zastosować MSR 20 "Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej".
7. MSR 41 stosuje się przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za okresy rozpoczynające się 1 stycznia 2003 r. i później. Zaleca się wcześniejsze stosowanie standardu.
8. Niniejszy standard nie wprowadza żadnych szczegółowych przepisów przejściowych. Przyjęcie przepisów niniejszego standardu zakłada księgowanie zgodne z MSR 8 "Zysk lub strata netto okresu sprawozdawczego, podstawowe błędy i zmiany zasad (polityki) rachunkowości".
9. Załącznik A zawiera przykłady ilustrujące zastosowanie MSR 41. Załącznik B "Uzasadnienie wniosków" skrótowo wyjaśnia przyczyny przyjęcia przez Zarząd wymogów zawartych w MSR 41.
SPIS TREŚCI
| Ustępy |
Cele | |
Zakres | 1–4 |
Definicje | 5–9 |
Definicje dotyczące rolnictwa | 5–7 |
Definicje ogólne | 8–9 |
Ujmowanie i wycena | 10–33 |
Zyski i straty | 26–29 |
Brak możliwości wiarygodnego ustalenia wartości godziwej | 30–33 |
Dotacje rządowe | 34–38 |
Prezentacja i ujawnianie informacji | 39–57 |
Prezentacja | 39 |
Ujawnianie informacji | 40–57 |
Informacje ogólne | 40–53 |
Dodatkowe informacje ujawniane na temat aktywów biologicznych, których wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić | 54–56 |
Dotacje rządowe | 57 |
Data wejścia w życie i przepisy przejściowe | 58–59 |
CELE
Celem niniejszego standardu jest określenie sposobu księgowania, prezentacji w sprawozdaniu finansowym oraz zakresu informacji ujawnianych na temat działalności rolniczej.
ZAKRES
1. Niniejszy standard powinien być stosowany przy księgowaniu poniższych elementów, o ile są one związane z działalnością rolniczą:
a) aktywów biologicznych;
b) produktów rolniczych wycenianych w chwili zbiorów/pozyskania; oraz
c) dotacji rządowych omówionych w ust. 34–35.
2. Niniejszy standard nie ma zastosowania do:
a) gruntów związanych z działalnością rolniczą (patrz: MSR 16 "Rzeczowe aktywa trwałe" oraz MSR 40 "Nieruchomości inwestycyjne"); oraz
b) wartości niematerialnych związanych z działalnością rolniczą (patrz: MSR 38 "Wartości niematerialne").
3. Niniejszy standard stosuje się do produktów rolniczych, którymi są produkty pozyskane z aktywów biologicznych należących do jednostki gospodarczej wyłącznie w momencie ich zbiorów/pozyskania. Po zbiorach/pozyskaniu należy stosować MSR 2 "Zapasy" lub inne odnośne Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Niniejszy standard nie dotyczy więc przetwarzania produktów rolniczych po ich zbiorach/pozyskaniu, na przykład przetwarzania winogron w wino przez prowadzącego uprawę. O ile tego rodzaju przetwarzanie może być logicznym i naturalnym przedłużeniem działalności rolniczej, a zdarzenia następujące w wyniku przetwarzania może charakteryzować pewne podobieństwo do przemian o charakterze biologicznym, tego rodzaju przetwarzanie w rozumieniu niniejszego standardu nie stanowi działalności rolniczej.
4. Poniższa tabela zawiera przykłady aktywów biologicznych, produktów rolniczych oraz produktów będących wynikiem przetwarzania dokonującego się po zbiorach/pozyskaniu:
Aktywa biologiczne | Produkt rolny | Produkt jako wynik procesu przetwarzania aktywów po zbiorach/pozyskaniu |
Produkt rolny | Wełna | Przędza, tkanina |
Drzewa leśne | Kłody drzewne | Drewno |
Rośliny jednoroczne | Bawełna | Nici, tkaniny ubraniowe |
Zebrana trzcina cukrowa | Cukier |
Bydło mleczne | Mleko | Ser |
Trzoda chlewa | Tusza | Wędliny |
Krzewy | Liście | Herbata, suszony tytoń |
Winna latorośl | Winogrona | Wino |
Drzewa owocowe | Zebrane owoce | Przetworzone owoce |
DEFINICJE
Definicje dotyczące rolnictwa
5. W standardzie posłużono się terminami o następującym znaczeniu:
Działalność rolnicza oznacza zarządzanie przez jednostkę gospodarczą przemianą biologiczną przeznaczonych na sprzedaż aktywów biologicznych – w produkty rolnicze lub w inne aktywa biologiczne.
Produkty rolnicze to produkty zebrane/pozyskane z aktywów biologicznych należących do jednostki.
Składnik aktywów biologicznych to zwierzę znajdujące się w hodowli lub w chowie i roślina uprawna.
Przemiana biologiczna obejmuje procesy wzrostu, umniejszenia (degeneracji), produkcji i prokreacji, które powodują jakościowe lub ilościowe zmiany składnika aktywów biologicznych.
Grupa aktywów biologicznych to zbiorowość podobnych zwierząt hodowlanych lub roślin uprawnych.
Zbiory/pozyskanie to moment, w którym następuje oddzielenie produktu od aktywów biologicznych lub moment zakończenia procesów życiowych aktywów biologicznych.
6. Działalność rolnicza obejmuje rozległy zakres czynności, na przykład hodowlę i chów inwentarza żywego, leśnictwo, uprawę roślin jednorocznych i wieloletnich, ogrodnictwo i plantacje roślin uprawnych, uprawę roślin ozdobnych i gospodarowanie na zamkniętych terenach wodnych (łącznie z hodowlą ryb). Powyższe różnorodne rodzaje działalności rolniczej posiadają pewne wspólne cechy, którymi są:
a) zdolność do zmiany: zwierzęta w hodowli i w chowie oraz rośliny uprawne mają zdolność do biologicznej przemiany;
b) zarządzanie zmianą: zarządzanie ułatwia biologiczną przemianę poprzez zwiększanie lub przynajmniej stabilizowanie warunków niezbędnych do zaistnienia procesu (na przykład poziomu zadawanych składników pokarmowych, wilgotności, temperatury, żyzności gleby i dostępu światła). Tego rodzaju zarządzanie odróżnia działalność rolniczą od innych rodzajów działalności. Na przykład zbiory/pozyskanie ze źródeł niepodlegających zarządzaniu (takich jak połowy oceaniczne lub wycinka lasów), nie są zaliczane do działalności rolniczej; oraz
c) pomiar zmiany: wynikające z przemiany zmiany jakościowe (na przykład parametry genetyczne, gęstość, dojrzałość, poziom tłuszczu, zawartość białka, siła włókien itp.) i zmiany ilościowe (na przykład ilość potomstwa, wzrost, pojemność, długość i średnica włókien oraz ilość zawiązków) są mierzone i monitorowane w ramach rutynowego zarządzania.
7. Przemiana biologiczna powoduje następujące skutki:
a) aktywa zmieniają się poprzez: i) wzrost (następuje powiększenie lub poprawa jakościowa zwierząt znajdujących się w hodowli i w chowie lub roślin uprawnych); ii) umniejszenie (degenerację) – następuje zmniejszenie ilości lub pogorszenie jakości zwierząt lub roślin; lub iii) rozmnażania (pozyskiwanie dodatkowych sztuk zwierząt lub roślin); lub
b) następuje wytworzenie produktów rolniczych, takich jak lateks, liście herbaty, wełna i mleko.
Definicje ogólne
8. W standardzie posłużono się terminami o następującym znaczeniu:
Aktywny rynek to taki rynek, który spełnia wszystkie następujące warunki:
a) pozycje będące przedmiotem obrotu na rynku są jednorodne;
b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć zainteresowanych nabywców i sprzedawców; oraz
c) ceny są podawane do wiadomości publicznej.
Wartość bilansowa jest wartością, w jakiej dany składnik aktywów jest ujmowany w bilansie.
Wartość godziwa jest kwotą, za jaką na warunkach rynkowych składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie zaspokojone, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji.
Dotacje rządowe odpowiadają definicji dotacji zamieszczonej w MSR 20 "Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej".
9. Przy ustalaniu wartości godziwej składnika aktywów uwzględnia się jego obecne miejsce i stan. W związku z powyższym wartość godziwa bydła znajdującego się w gospodarstwie będzie równa obowiązującej na właściwym rynku cenie rynkowej bydła, pomniejszonej o koszty transportu i inne koszty związane z wprowadzeniem bydła na rynek.
UJMOWANIE I WYCENA
10. Jednostka gospodarcza powinna ujmować składnik aktywów biologicznych lub produkty rolnicze tylko wówczas, gdy:
a) jednostka gospodarcza kontroluje składnik aktywów w wyniku przeszłych zdarzeń;
b) istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów; oraz
c) wartość godziwą lub cenę nabycia/koszt wytworzenia można wiarygodnie ustalić.
11. W przypadku działalności rolniczej dowodem na sprawowanie kontroli może być na przykład prawny tytuł własności bydła, wypalenie znaku własności lub innego rodzaju oznakowanie bydła w momencie zakupu, narodzin lub odłączenia od matki. Przyszłe korzyści ocenia się zazwyczaj poprzez wycenę znaczących cech fizycznych.
12. Składnik aktywów biologicznych powinien być wyceniony w momencie początkowego ujęcia oraz na każdy dzień bilansowy w kwocie szacunkowych kosztów związanych ze sprzedażą, z wyjątkiem sytuacji przedstawionej w ust. 30, kiedy wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić.
13. Produkty rolnicze zebrane/pozyskane z aktywów biologicznych należących do jednostki gospodarczej należy wyceniać w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą, poniesione do dnia zbiorów/pozyskania produktów. Tak określona wartość godziwa stanie się kosztem ich wytworzenia, dla potrzeb MSR 2 "Zapasy" lub innego mającego zastosowanie Międzynarodowego Standardu Rachunkowości.
14. Do kosztów związanych ze sprzedażą zalicza się prowizje brokerów i pośredników, opłaty nakładane przez agencje regulacyjne, giełdy towarowe, podatki transferowe i cła. Koszty związane ze sprzedażą nie obejmują kosztów transportu oraz innych wydatków ponoszonych w celu wprowadzenia aktywów na rynek.
15. Przy ustalaniu wartości godziwej aktywów biologicznych lub produktów rolniczych pomocne może być pogrupowanie aktywów biologicznych lub produktów rolniczych pod kątem istotnych cech, na przykład według wieku lub jakości. Jednostka powinna wziąć pod uwagę cechy, które są czynnikiem różnicującym ceny rynkowe.
16. Często jednostki gospodarcze zawierają umowy przyrzeczenia sprzedaży aktywów biologicznych lub produktów rolniczych w późniejszym terminie. Określone w nich ceny umowne nie muszą jednak być podstawą do ustalania wartości godziwej, ponieważ wartość godziwa odzwierciedla aktualną sytuację rynkową, przy założeniu, że zainteresowany zawarciem transakcji kupujący i sprzedający zawarliby umowę w momencie przeprowadzania wyceny. W związku z tym wartość godziwa składnika aktywów biologicznych lub produktu rolniczego nie jest korygowana z tytułu zawarcia umowy. W niektórych przypadkach umowy o takim charakterze dotyczące sprzedaży składnika aktywów biologicznych lub produktu rolniczego mogą mieć znamiona umów rodzących obciążenia, zgodnie z definicją zawartą w MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe". Do umów rodzących obciążenia stosuje się przepisy MSR 37.
17. Jeżeli na aktywa biologiczne lub na produkty rolnicze istnieje aktywny rynek, cena rynkowa występująca na tym rynku stanowi właściwą podstawę do ustalenia ich wartości godziwej. Jeżeli jednostka ma dostęp do różnych aktywnych rynków, powinna wziąć pod uwagę najbardziej odpowiedni spośród nich. Jeżeli na przykład jednostka ma dostęp do dwóch aktywnych rynków, powinna posłużyć się ceną istniejącą na rynku, z którego zamierza skorzystać.
18. Jeżeli aktywny rynek nie istnieje, przy ustalaniu wartości godziwej jednostka powinna posłużyć się jednym lub kilkoma z poniższych wskaźników, o ile są one dostępne:
a) najbardziej aktualnymi cenami transakcji rynkowych, pod warunkiem, że nie nastąpiły znaczące zmiany sytuacji gospodarczej między datą transakcji a dniem bilansowym;
b) cenami rynkowymi analogicznych aktywów, po odpowiednich korektach wynikających z różnic między aktywami; oraz
c) branżowymi jednostkami pomiarowymi takimi, jak na przykład wartość sadu owocowego wyrażona w ilości przypadającej na jedną paletę, buszlach, hektarach, lub wartość bydła rzeźnego wyrażona w kilogramach wagi żywej.
19. W niektórych przypadkach korzystanie ze źródeł informacji wymienionych w ust. 18 może prowadzić do wyciągnięcia rozbieżnych wniosków dotyczących wartości godziwej aktywów biologicznych lub produktów rolniczych. Jednostka powinna rozważyć przyczyny występowania tych różnic, aby w rezultacie móc uzyskać najbardziej wiarygodny szacunek wartości godziwej w stosunkowo wąskim przedziale rozsądnych szacunków.
20. W pewnych okolicznościach ceny lub wartości rynkowe aktywów biologicznych w ich obecnym stanie mogą być niedostępne. W takim przypadku jednostka ustalając wartość godziwą powinna posłużyć się wartością bieżącą oczekiwanych wpływów środków pieniężnych netto z tych aktywów, zdyskontowaną o aktualnie obowiązującą rynkową stopę dyskontową (ustaloną dla wartości przed opodatkowaniem).
21. Celem obliczenia wartości bieżącej oczekiwanych wpływów środków pieniężnych netto jest ustalenie wartości godziwej składnika aktywów biologicznych znajdującego się w obecnym miejscu i stanie. Jednostka powinna to uwzględnić wybierając odpowiednią stopę dyskontową i szacując oczekiwane wpływy środków pieniężnych. Ponieważ mowa jest o obecnym stanie składnika aktywów biologicznych z kalkulacji wyklucza się jakikolwiek wzrost wartości wynikający z dodatkowej przemiany biologicznej i działań podejmowanych przez jednostkę w przyszłości takich, jak zabiegi służące poprawie przemiany biologicznej, zwiększeniu plonów czy poziomu sprzedaży.
22. Jednostka gospodarcza nie powinna uwzględniać żadnych przepływów środków pieniężnych przeznaczonych na finansowanie aktywów, regulowanie zobowiązań podatkowych czy też przywracanie aktywów biologicznych po zbiorach/pozyskaniu (na przykład kosztu założenia szkółki leśnej po wyrębie drzew).
23. Ustalając cenę, w ramach przeprowadzanej na warunkach rynkowych transakcji zainteresowani i dobrze poinformowani kupujący i sprzedający powinni rozważyć możliwość wystąpienia wahań przepływów środków pieniężnych. Oznacza to, że wartość godziwa powinna odzwierciedlać możliwość wystąpienia takich wahań. W związku z tym jednostka gospodarcza powinna uwzględnić tę zmienność formułując oczekiwania dotyczące możliwych wahań przepływów środków pieniężnych lub wybierając stopę dyskontową albo też zastosować metodę łączącą w sobie oba powyższe rozwiązania. Przy ustalaniu stopy dyskontowej jednostka powinna zastosować założenia zgodne z tymi, które zostały przyjęte przy ustalaniu oczekiwanych przepływów środków pieniężnych, aby dzięki temu uniknąć efektu podwójnego zastosowania niektórych założeń lub ich pominięcia.
24. Cena nabycia lub koszt wytworzenia mogą być w niektórych sytuacjach zbliżone do wartości godziwej. W szczególności ma to miejsce, gdy:
a) od momentu poniesienia początkowego kosztu zaszła tylko niewielka przemiana biologiczna (na przykład w związku z sadzonkami krzewów lub drzew owocowych, zasadzonymi tuż przed dniem bilansowym); lub
b) nie oczekuje się, aby wpływ przemiany biologicznej na cenę był istotny (na przykład początkowy przyrost sadzonki w 30-letnim cyklu wzrostu sosny).
25. Aktywa biologiczne są często fizycznie połączone z gruntem (na przykład drzewa na plantacji lasu). Zdarza się, że nie istnieje odrębny rynek na aktywa biologiczne na stałe połączone z gruntem, ale istnieje aktywny rynek na pewną kombinację aktywów, to jest na te właśnie aktywa biologiczne w połączeniu z samym gruntem i jego ulepszeniami, przy czym zespół tych aktywów jest traktowany jako pakiet. Jednostka gospodarcza może wykorzystywać informacje dotyczące kombinacji aktywów w celu ustalenia wartości godziwej pojedynczych aktywów biologicznych. Na przykład od wartości godziwej kombinacji aktywów biologicznych można odjąć wartość godziwą samego gruntu i jego ulepszeń, aby dzięki temu uzyskać wartość godziwą pozostałych aktywów biologicznych.
Zyski i straty
26. Zysk lub stratę powstałą w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów biologicznych w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą, jak również w związku ze zmianą wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą składnika aktywów biologicznych, należy uwzględnić w zysku lub stracie netto danego okresu.
27. Strata może powstać w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów biologicznych, ponieważ szacunkowe koszty związane ze sprzedażą są odejmowane przy ustalaniu wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą aktywów biologicznych. Zysk może powstać w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów biologicznych, na przykład w momencie urodzenia cielęcia.
28. Zysk lub stratę powstałą w momencie początkowego ujęcia produktu rolniczego w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą, należy uwzględnić w zysku lub stracie netto danego okresu.
29. Zysk lub strata, która powstaje w momencie początkowego ujęcia produktu rolniczego jest ustalana jako wynik zbiorów/pozyskania.
Brak możliwości wiarygodnego ustalenia wartości godziwej
30. Przyjmuje się założenie, że wiarygodne ustalenie wartości godziwej aktywów biologicznych jest możliwe. Tym niemniej założenie to może zostać odrzucone tylko w momencie początkowego ujęcia aktywów biologicznych, dla których nie istnieją zaczerpnięte z rynku ceny lub wartości, przy czym alternatywne szacunki wartości godziwej uznaje się za wysoce niewiarygodne. W takiej sytuacji składnik aktywów biologicznych należy wycenić w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Gdy wiarygodna wycena wartości tego składnika aktywów biologicznych stanie się możliwa, jednostka gospodarcza powinna dokonać wyceny tego składnika w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą.
31. Założenie, o którym mowa w ust. 30 można odrzucić tylko w momencie początkowego ujęcia. Jednostka, która uprzednio wyceniła składnik aktywów biologicznych w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą , powinna aż do czasu jego sprzedaży kontynuować wycenę tego składnika w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą.
32. We wszystkich przypadkach jednostka gospodarcza powinna wyceniać produkty rolnicze w chwili zbiorów/pozyskania w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą. W niniejszym standardzie przyjmuje się założenie, że wartość godziwą produktów rolniczych na moment zbiorów/pozyskania można zawsze wiarygodnie ustalić.
33. Przy ustalaniu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, wartości umorzenia i zakumulowanych odpisów z tytułu utraty wartości jednostka powinna uwzględnić MSR 2 "Zapasy", MSR 16 "Rzeczowe aktywa trwałe" oraz MSR 36 "Utrata wartości aktywów".
DOTACJE RZĄDOWE
34. Bezwarunkowe dotacje rządowe do składnika aktywów biologicznych wycenianego w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą należy ująć jako przychód dopiero wówczas, gdy dotacja rządowa stanie się należna.
35. Jeżeli dotacja rządowa do składnika aktywów biologicznych wycenianego w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą jest warunkowa i nakłada na jednostkę gospodarczą wymóg nie podejmowania określonej działalności rolniczej, jednostka powinna ująć taką dotację rządową jako przychód dopiero wówczas, gdy spełni warunki związane z przyznaniem dotacji.
36. Zasady i warunki przyznawania dotacji rządowych mogą być różne. Na przykład - przyznanie dotacji rządowej może nakładać na jednostkę gospodarczą wymóg prowadzenia działalności rolniczej w określonym miejscu przez okres pięciu lat i zakładać zwrot dotacji w przypadku, gdyby jednostka prowadziła tę działalność przez okres krótszy niż pięć lat. W takim przypadku dotacji nie należy ujmować jako przychodu aż do upływu pięcioletniego okresu. Jeżeli jednak warunki dotyczące dotacji rządowej przewidują możliwość zatrzymania części przyznanych środków w miarę upływu czasu, jednostka powinna ująć dotację rządową jako przychód proporcjonalnie do upływu czasu.
37. Jeżeli dotacja rządowa odnosi się do składnika aktywów biologicznych wycenianego w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości (patrz: ust. 30), należy zastosować MSR 20 "Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej".
38. Niniejszy standard wymaga innego podejścia niż MSR 20, jeżeli dotacja rządowa dotyczy składnika aktywów biologicznych wycenianego w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą lub też gdy dotacji rządowej towarzyszy wymóg nie podejmowania przez jednostkę określonego rodzaju działalności rolniczej. Zapisy MSR 20 należy stosować wyłącznie do dotacji rządowych do składnika aktywów biologicznych wycenianego w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.
PREZENTACJA I UJAWNIANIE INFORMACJI
Prezentacja
39. Wartość aktywów biologicznych powinna być wykazana w bilansie w odrębnej pozycji.
Ujawnianie informacji
Informacje ogólne
40. Jednostka gospodarcza powinna ujawnić łączną kwotę zysku lub straty za bieżący okres powstałą w momencie początkowego ujęcia aktywów biologicznych i produktów rolniczych, jak również z tytułu zmiany wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą aktywów biologicznych.
41. Jednostka gospodarcza powinna przedstawić opis wszystkich grup aktywów biologicznych.
42. Ujawnienie informacji, o którym mowa w ust. 41, może mieć formę prezentacji opisowej lub liczbowej.
43. Zaleca się, aby jednostka gospodarcza przedstawiła w ujęciu wartościowym zestawienie grup aktywów biologicznych, wprowadzając podział na aktywa biologiczne konsumpcyjne i produkcyjne oraz na aktywa dojrzałe i niedojrzałe. Jednostka może na przykład ujawnić wartość bilansową konsumpcyjnych i produkcyjnych aktywów biologicznych w podziale na grupy. Następnie może rozbić te wartości bilansowe na aktywa dojrzałe i niedojrzałe. Rozróżnienie to umożliwia uzyskanie informacji, które mogą być przydatne przy ocenie rozłożenia w czasie przyszłych przepływów środków pieniężnych. Jednostka powinna ujawnić zasadę przeprowadzenia takiego rozróżnienia.
44. Konsumpcyjne aktywa biologiczne to takie aktywa, które pozyskuje się jako produkty rolnicze bądź sprzedaje się je jako aktywa biologiczne. Do przykładów konsumpcyjnych aktywów biologicznych należy inwentarz przeznaczony na produkcję mięsa, inwentarz przeznaczony na sprzedaż, ryby w gospodarstwach rybnych, uprawy kukurydzy i pszenicy oraz drzewo wykorzystywane jako budulec. Produkcyjne aktywa biologiczne to aktywa inne niż konsumpcyjne. Na przykład inwentarz żywy utrzymywany w celu uzyskiwania mleka, winnice, drzewa owocowe oraz drzewa będące źródłem drewna opałowego, pod warunkiem że po pozyskaniu drewna opałowego drzewa pozostają nadal w jednostce. Produkcyjne aktywa biologiczne nie są produktami rolniczymi, lecz podlegają procesom autoregeneracji.
45. Aktywa biologiczne mogą zostać sklasyfikowane jako dojrzałe lub niedojrzałe. Dojrzałe aktywa biologiczne to aktywa, które osiągnęły cechy wskazujące na ich gotowość do zbioru/pozyskania (w przypadku aktywów konsumpcyjnych) lub których stan umożliwia regularne zbiory/pozyskanie (w przypadku aktywów produkcyjnych).
46. Jeżeli poniższe informacje nie zostały ujawnione w opublikowanym sprawozdaniu finansowym jednostka gospodarcza powinna opisać:
a) rodzaj prowadzonej działalności dotyczącej każdej grupy aktywów biologicznych; oraz
b) informacje wyrażone w poza finansowych jednostkach miary lub szacunki wielkości fizycznych odnoszące się do:
i) każdej grupy aktywów biologicznych jednostki na koniec okresu; oraz
ii) wyników produkcji rolniczej w ciągu okresu.
47. Jednostka gospodarcza powinna ujawnić metodę i istotne założenia przyjęte w celu ustalenia wartości godziwej wszystkich grup produktów rolniczych oraz wartości godziwej wszystkich grup aktywów biologicznych ustalonej na moment zbiorów/pozyskania.
48. Jednostka gospodarcza powinna ujawnić ustaloną na moment zbiorów/pozyskania i pomniejszoną o koszty związane ze sprzedażą wartość godziwą produktów rolniczych zebranych w ciągu okresu.
49. Jednostka gospodarcza powinna ujawnić:
a) istnienie oraz wartości bilansowe aktywów biologicznych, do których posiada ograniczony tytuł własności oraz wartości bilansowe aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań;
b) podjęte zobowiązania dotyczące rozbudowy bądź nabycia aktywów biologicznych; oraz
c) strategię zarządzania ryzykiem finansowym związanym z prowadzeniem działalności rolniczej.
50. Jednostka gospodarcza powinna przedstawić uzgodnienie wartości bilansowych aktywów biologicznych na koniec i na początek bieżącego okresu. Prezentacja danych porównawczych nie jest wymagana. Uzgodnienie powinno obejmować:
a) zysk lub stratę wynikającą ze zmian wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą;
b) zwiększenia spowodowane zakupem;
c) zmniejszenia spowodowane sprzedażą;
d) zmniejszenia spowodowane zbiorem/pozyskaniem;
e) zwiększenia będące skutkiem połączenia jednostek gospodarczych;
f) różnice kursowe netto wynikające z przeliczenia sprawozdania finansowego podmiotu zagranicznego; oraz
g) inne zmiany.
51. Wartość godziwa pomniejszona o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą może ulec zmianie zarówno wskutek zmian o charakterze fizycznym jak i w wyniku zmian cen rynkowych. Odrębne ujawnienie informacji na temat zmian fizycznych oraz zmian cen jest przydatne, ponieważ umożliwia zarówno ocenę wyników działalności za bieżący okres, jak również perspektyw na przyszłość, szczególnie wówczas, gdy cykl produkcyjny w jednostce jest dłuższy niż rok. W takim przypadku zaleca się, aby jednostka gospodarcza – stosując podział na grupy lub inne kryterium podziałowe – ujawniła kwoty zmian wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane ze sprzedażą, które to kwoty zostały uwzględnione w zysku lub stracie netto, a zmiany wartości były spowodowane zmianami fizycznymi i zmianami cen. Tego rodzaju informacje są mniej przydatne w przypadku gdy cykl produkcyjny wynosi poniżej roku (na przykład w przypadku hodowli i chowu kurcząt lub uprawy zbóż).
52. Przemiana biologiczna powoduje różnego rodzaju zmiany fizyczne - wzrost, umniejszenie (degenerację), produkcję i prokreację, przy czym każdą z nich można zaobserwować i wycenić. Każda z tych zmian fizycznych jest bezpośrednio powiązana z przyszłymi korzyściami ekonomicznymi. Zmiana wartości godziwej składnika aktywów biologicznych spowodowana ich zbiorem/pozyskaniem jest także zmianą fizyczną.
53. Działalność rolnicza jest często narażona na ryzyko związane z klimatem, chorobami oraz na inne rodzaje ryzyka. Jeżeli tego rodzaju zdarzenie ze względu na zasięg, rodzaj lub znaczenie jest niezbędne w celu właściwego zrozumienia wyników działalności jednostki gospodarczej w okresie, wówczas rodzaj oraz kwoty odnośnych pozycji przychodów i kosztów należy ujawnić zgodnie z MSR 8 "Zysk lub strata netto okresu sprawozdawczego, podstawowe błędy i zmiany zasad (polityki) rachunkowości". Do przykładów takich zdarzeń należy epidemia złośliwej choroby, powódź, dotkliwe susze lub mrozy oraz plaga szkodników.
Ujawnienie dodatkowych informacji dotyczących aktywów biologicznych w związku z brakiem możliwości wiarygodnego ustalenia wartości godziwej
54. Jeżeli jednostka gospodarcza wycenia aktywa biologiczne w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie oraz zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości (patrz: ust. 30), na koniec okresu powinna ujawnić następujące informacje dotyczące tego rodzaju aktywów:
a) opis aktywów biologicznych;
b) wyjaśnienie przyczyn braku możliwości wiarygodnego ustalenia wartości godziwej;
c) w miarę możliwości, przedział szacunkowych wartości, w którym najprawdopodobniej znalazłaby się wartość godziwa tych aktywów;
d) zastosowaną metodę amortyzacji;
e) okres użyteczności lub zastosowane stawki amortyzacyjne;
f) wartość bilansową brutto oraz dotychczasowe umorzenie (łącznie z zakumulowanymi odpisami z tytułu utraty wartości) na początek i na koniec okresu obrotowego.
55. Jeżeli w ciągu bieżącego okresu jednostka gospodarcza wycenia aktywa biologiczne w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie i zakumulowane odpisy z tytułu utraty wartości (patrz: ust. 30), powinna ujawnić zysk lub stratę ujętą w momencie sprzedaży składnika aktywów biologicznych oraz przedstawić w odrębnej pozycji uzgodnienie wymagane na mocy ust. 50, zawierające kwoty odnoszące się do tego rodzaju aktywów biologicznych. Ponadto uzgodnienie powinno zawierać następujące kwoty uwzględnione w zysku lub stracie netto dotyczącej tych aktywów biologicznych:
a) odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości;
b) odwrócenie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości; oraz
c) amortyzację.
56. Jeżeli wiarygodne ustalenie wartości godziwej aktywów biologicznych wcześniej wycenionych w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe umorzenie oraz zakumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości stanie się możliwe w bieżącym okresie, jednostka gospodarcza powinna ujawnić następujące informacje dotyczące tych aktywów biologicznych:
a) opis aktywów biologicznych;
b) wyjaśnienie przyczyn dla których wiarygodne ustalenie wartości godziwej stało się możliwe; oraz
c) konsekwencje zmiany.
Dotacje rządowe
57. Jednostka gospodarcza powinna ujawnić następujące informacje dotyczące działalności rolniczej objętej zakresem niniejszego standardu:
a) rodzaj i zakres dotacji rządowych ujętych w sprawozdaniu finansowym;
b) niespełnione warunki oraz inne zdarzenia o charakterze warunkowym związane z dotacją rządową; oraz
c) znaczące oczekiwane zmniejszenia wysokości dotacji rządowych.
DATA WEJŚCIA W ŻYCIE I OKRES PRZEJŚCIOWY
58. Niniejszy Międzynarodowy Standard Rachunkowości stosuje się przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za okresy rozpoczynające się 1 stycznia 2003 r. i później. Zaleca się wcześniejsze stosowanie standardu. Jeżeli jednostka rozpocznie stosowanie standardu przed 1 stycznia 2003 r., powinna ujawnić ten fakt.
59. Niniejszy standard nie wprowadza żadnych szczegółowych przepisów przejściowych. Przyjęcie przepisów niniejszego standardu następuje w trybie MSR 8 "Zysk lub strata netto okresu sprawozdawczego", podstawowe błędy i zmiany zasad (polityki) rachunkowości.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1725/2003 z dnia 29 września 2003 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz